Wie ben ik?

Ken jij dat spel nog? Vroeger speelde ik het veel met mijn kinderen. "Wie is het". Je had een bord met namen en gezichten. Een voor een moest je aan je tegenspeler kenmerken vragen waardoor bepaalde personen op het bord afvielen. Je ging dan net zolang door totdat er nog maar 1 persoon op het bord stond. Dat was dan de dader van het geheel. 

In een variant daarop zond en zendt RTL sinds jaar en dag het spelprogramma "Wie is het" uit. Elke speler krijgt zonder dat hij het zelf ziet een naam van een bekend persoon, een voorwerp of iets anders toegewezen. Aan de hand van slimme vragen moet de deelnemer er dan achter komen wie hij of zij is.

De afgelopen periode ben ik weer in opleiding gegaan. Een opleiding die mij tot loopbaanadviseur maakt. Een belangrijk onderdeel in de opleiding is te onderzoeken wie jij zelf bent. Want als jijzelf als coach niet weet wie je bent, is het lastig om dat van een ander die jij coacht te vragen. Want je neemt jezelf als coach ook mee in het hele coachtraject.

In het vinden van jezelf ben je eigenlijk ook bezig dezelfde vraag te stellen: "Wie ben ik?". En eigenlijk doe je hetzelfde als in het spel. Door vragen te stellen aan jezelf, ben je bezig om af te pellen wie of wat jij nu precies voor persoon bent. Een coach is er dan om de ander dusdanige vragen te stellen dat die wordt geholpen om zichzelf steeds meer te ontdekken. Je zit vaak zo opgesloten in je eigen patronen, die heel gewoon voor je zijn, dat je dat niet doorhebt. Je hebt dan hulpmiddelen nodig om die eigen patronen in je leven te ontdekken en ze, als ze je tegenhouden om te groeien, te leren loslaten.

"Wie ben ik?". Een lastige vraag, blijkt dat vaak te zijn. Want je denkt niet zo snel over jezelf na. Laat staan dat je allerlei aannames over jezelf moet gaan afpellen, vragen over jezelf moet toelaten, pijn uit het verleden moet verwerken. Maar sta je dat toe, dan kom je dicht bij de kern die jijzelf bent. Wat mooi dan om te ontdekken wie jij echt bent. 

Een mooie metafoor hiervoor is dat van de ui. Die heeft allerlei ringen die je kunt afpellen, totdat je bij zijn kern komt. Je moet eerst door de buitenkant heen. En daarna nog enkele ringen verder om tot het smakelijke geheel te kunnen komen. En reken maar dat je van het afpellen gaat huilen (alleen ditmaal als buitenstaander!).

Prachtig als mensen tot hun kern doordringen. Als ze zichzelf ontdekken zoals ze zijn. Daarom heb ik als coach de slogan "Om te worden wie je bent". De ui bestaat immers al. Zijn kern ook. Je hebt alleen soms hulp nodig om daadwerkelijk te worden wie je bent. Hulp nodig? Neem gerust contact op!

Eigen kracht en talent ontdekken. Het levensdoel vinden. Daarbij help ik...

Wat doe je nou eigenlijk? Wat is precies jouw bedoeling?

Dat zijn vragen die anderen mij soms vragen. Tja, dan moet ik erg mijn hoofd daarover breken. Want ik ben van nature een generalist: iemand die overal iets van af weet en het leuk vindt om op veel dingen (soms tegelijkertijd) bezig te zijn.

De afgelopen tijd ben ik bezig geweest om mijn doelen voor de komende tijd uit te werken. En ben tot een voorlopige missie terecht gekomen, die ook in de titel zichtbaar is. Ik kan wel veel doen en bewerkstelligen. Maar als je mij vraagt wat het liefste is dat ik doe, dan is het toch om mensen te helpen hun eigen kracht te ontdekken. Hun eigen talent te ontdekken. En daardoor ook hun levensdoel te vinden.

Je eigen kracht ontdekken...: we zijn in ons land zo bezig met onze zwakheden, met waar wij niet goed in zijn. We krijgen cursussen in competenties. Om datgene waar je niet goed in bent bij te spijkeren. Want dat is goed voor de organisatie, voor het bedrijf. Iemand die ik had gecoacht vertelde mij dat hij bij het UWV kwam voor een afspraak. Het eerste dat werd gevraagd was: zullen we kijken wat je niet kunt? Gelukkig had hij het coachtraject afgerond. Met goed gevolg, want zijn antwoord was: "Nee, ik wil laten zien wat ik WEL kan, want ik weet nu waar mijn kracht ligt". Als mensen hun kracht leren kennen, worden ze vanzelf krachtiger. Zelfs als ze bij dergelijke afspraken komen.

Je eigen talent ontdekken...: You've got talent! Wordt van de daken geschreeuwd als het gaat om talentenshows. Maar ja, die zijn maar zo beperkt tot muziek, dans of enkele andere op zichzelf interessante talenten en dan nog kan een enkele coach jouw talent helemaal afschieten (als hij niets heeft met linedance, paaldansen of het levenslied). Maar ik geloof erin. You've got talent. Jij hebt talent. Iedereen heeft talent. Ook jij, al geloof je er niet in. Zeker weten, ook jij hebt talent. De reactie als mensen met "hun" talent werden geconfronteerd: "maar dat is toch normaal?" "Dat doet toch iedereen?" Nee hoor! Er zijn mensen die heel goed zijn in het helpen van mensen. Ze weten gelijk wat de ander nodig heeft, ook als heeft die ander niets gezegd. Maar dat kan iemand anders echt niet. Of iemand die heel goed is met techniek. Die heel snel is in het repareren van apparaten. Nee, denk niet dat iedereen dat kan. Sommige talenten liggen aan de oppervlakte. Anderen zijn verborgen. Moeten ontdekt worden. Maar als je ze ontdekt, zul je zien dat je een "aha-ervaring" krijgt: natuurlijk, dat wist ik eigenlijk al... Is dat een talent?

Je levensdoel vinden....: waar ben ik hiervoor op aarde? Een vraag die eigenlijk iedereen wel stelt. Maar waar veel mensen het antwoord schuldig op moeten blijven. We denken vaak niet zo diep daarover na. Maar als je weet welke talenten je hebt en welke kracht jij hebt, weet je over het algemeen ook al snel wat jouw levensdoel is. En kun je daarnaar gaan leven en streven.

Daar wil ik je bij helpen...: nee, ik ga het je niet aanpraten. Nee, ik ga het je niet vertellen. Je moet er zelf achter komen. door het te onderzoeken. Door erover te lezen. Door erover te horen. Of door een coach daarvoor in te huren. En wat is er mooier dan dat er een coach is, die gericht is op het ontdekken van talenten....

Laten we het leuk houden

Zomaar een uitdrukking die mij uit mijn jeugd is bijgebleven. Laten we het leuk houden. Een conflict dreigde. Twee mensen gingen steeds harder praten. Twee eigenwijze mensen die hun eigen gelijk wilden verdedigen. En ineens die opmerking van een derde er tussendoor.

Leuk. Dat betekende: geen ruzie. Geen onenigheid. Geen verhit gesprek, waardoor de emoties hoog gingen en de twee verbaal met elkaar het gevecht aan gingen. Leuk. Geen conflict. Iedereen gezellig met elkaar om de tafel. Koffie erbij. Een koekje of een gebakje. Een keuvelend gesprekje over koetjes en kalfjes.

Weg van het conflict. Want dat leverde pijn op. Pijn doordat twee mensen het hartgrondig met elkaar oneens waren. Pijn, omdat de verwachtingen van een gezellige middag werden verstoord door het conflictueuze gesprek. De met omstandigheden omringde omgeving moest vooral gezellig zijn. Een opgeruimd huis. Lekkere koffie. Het gebakje dat met zorg was gekocht. Het borreltje, de wijn of het bier dat voor de liefhebber was uitgezocht.

Laten we het leuk houden. Pijn uit ons leven weghouden. Want pijn is niet leuk en doet zeer. We vermijden het omdat we er niet van houden. Maar wat krijgen we dan? Hou het leuk kan dan een nieuw masker worden. Laten we het leuk houden. We horen het met de vakantie als iedereen die normaal aan het werk is, ineens enkele weken met elkaar op pad is. Dan komen verschillen naar boven, die normaal verdoezeld worden vanwege de drukte van werk en noodzakelijke vrijetijdsbezigheden. We gaan met zijn allen gezellig op vakantie om tot rust te komen. Maar in de rust komen we ook de persoon tegen die we normaal gezien misschien mijden. Dus mijden we ook in de vakantie het conflict, want het moet toch leuk blijven. En doen allerlei activiteiten of duiken weg in ons boek.

Kerst is ook zo'n mooi moment om het leuk te hebben. Sfeer moet er zijn. Want kerst is het moment waarop we samen toch vrede op aarde beleven? Wat gaan we doen? We scheppen een mooie sfeer. Met een mooie en gedekte tafel, waarop een prachtig buffet staat waar sommigen al uren voor in de keuken hebben gestaan. En dan komt er een botte tiener tussendoor. Die er helemaal geen zin in heeft. Die de balen heeft van de opgeklopte sfeer. Die al die maskers van lief en aardig doorziet en vader en moeder die normaal gezien als water en vuur zijn ineens poeslief aan tafel zitten. Heeft er geen zin in en stort zijn frustraties over tafel. Reactie? Laten we het gezellig houden! Geen geruzie aan tafel. Nee, liever gespannen gezelligheid. Gemaakte vrede omwille van het moment.

De pijn zit van binnen. Er zijn conflicten geweest. Diep van binnen kan de een de ander niet meer luchten of zien. Waarom? Omdat er van alles is gebeurd. Omdat de een de ander niet begrijpt. De pijn van het niet uitspreken. De pijn van het niet begrijpen. De pijn van de eenzaamheid terwijl je toch deel uitmaakt van het gezin. De pijn van de verborgen problemen die je niet durft te uiten, bang voor de gevolgen. Want wat gebeurt er als je jezelf uitspreekt? Dan levert het conflict op. Daarom komen kinderen niet uit de kast. Daarom praten echtgenoten niet met elkaar. Ze houden de lieve vrede op. Bang dat anders het conflict ontaardt in een echtscheiding. Bang dat het uit de kast komen onbegrip of verwijdering tot gevolg heeft. Bang dat de melding over het niet meer geloven pijn veroorzaakt bij de gelovige ouders.

Dus hou je het gezellig. Hou je de lesbische of homovriendschap geheim. Ga je om de lieve vrede mee naar de kerk, waar je jouw tijd verdoet, omdat het je niets meer zegt. Ga je op vakantie met je vrouw naar een camping in Nederland, terwijl jijzelf veel liever een grote wereldreis maakt. Maar je maskeert jezelf om niet te erkennen wat je diep van binnen bezig houdt.

Ook dit zijn vormen van pijn vermijden waar ik het in mijn vorige blog over had. We zijn bang voor de pijn die het conflict met zich mee brengt. En daarom spreken we ons niet uit. Zijn niet eerlijk naar onszelf en naar anderen. Duiken weg voor het moment dat er een conflict ontstaat. Dat heeft natuurlijk met allerlei achtergronden te maken. Misschien ben je opgegroeid in een gezin, waarin harmonie werd nagestreefd en conflict werd gemeden. Wie daar niet over nadenkt, neemt automatisch waarin hij is opgegroeid mee in zijn latere leven. En wordt ook een conflictmijder. Misschien heb je juist hele nare dingen meegemaakt in je leven, waarin conflict de hoofdrol speelde. Dan probeer je dat probleem uit je verleden te mijden door juist te streven naar harmonie in je leven en je relaties.

Volwassenheid betekent dat je jouw problemen onder ogen durft te komen, je pijn open tegemoet durft te treden en in een juist perspectief kan zetten. Sommigen kunnen dat uit zichzelf. Anderen hebben daar ondersteuning (coaching) bij nodig. Als pijn consequent wordt weggeduwd, zal het er vroeger of later toch uit komen. Dat is te vergelijken met je lichaam. Als je daar pijn vermijdt, zul je de consequenties op een gegeven moment toch tegen komen. Topsporters die hun pijn weg laten spuiten kunnen vroegtijdig uitvallen door een niet meer te verhelpen chronische blessure.

Wie pijn in zijn leven consequent wegduwt, kan het op een later moment toch onder ogen moeten zien. Dan uit het zich wellicht in lichamelijke klachten als chronische vermoeidheid, een hartinfarct of een kankergezwel.

Laten we het leuk houden. Nee, laten we ons niet voor de gek houden. Kijk naar de problemen en maak ze bespreekbaar. En dan kan het zijn dat de reactie helemaal niet is zoals we hadden verwacht. Soms is volwassen leven echter ook begrip leren hebben voor de ander en er mee leren omgaan. We kunnen van de pijn weglopen in een "laten we het leuk houden" of door te zeggen "laten we ermee ophouden". De derde weg kan zijn "laten we het accepteren". Want pijn kan ook zijn te beseffen dat we de ander niet kunnen veranderen. Dat we moeten leven met de onhebbelijkheden van die ander (en die ander met die van ons).

Laten we het leuk houden. Nee, laten we gaan leven. En het leven nemen zoals het is. Met alle pijn van dien. Soms door erover te spreken en het conflict aan te gaan. Soms door er daarna achter te komen dat de problemen worden veroorzaakt door de lastige ander of de lastige zelf of door de lastige samen. Dan moeten we samen door de pijn heen en kijken in hoeverre we de pijn samen aan kunnen of dat het beter is om gescheiden de problemen aan te pakken.

Het leven. Er is geen pijl op te trekken. Er is geen model voor te vinden. Dat doen we samen. In een relatie met (voormalige) geliefden. In een leven met collega's op een afdeling. In een kerkelijke gemeente. In een wijk. Waar het leuk kan zijn. Maar soms ook helemaal niet. Laten we het leuk houden, of zoeken we naar de oorzaak, waardoor het weer leuk of in ieder geval weer leefbaar wordt.

Een gephotoshopt leven?

Leven wij niet in een Photshop maatschappij? Photoshop. Het middel om foto's zodanig te verbeteren dat alles er beter en mooier uitziet. En dan moet jijzelf er natuurlijk als mooist uitzien. Want iedereen moet toch minstens een fotomodel zijn. Daar hoort geen puistje, huiduitslagje over verminking bij. Alle oneffenheden moeten weg. Alle lelijke onderdelen verwijderd. Wat mooi is blijft over.

Ik zie het op veel terreinen van het leven. Het aantal cursussen waarin je leert om je imago te verbeteren. Wie ben je maar vooral: hoe wil je overkomen? Wat wil je uitstralen? Jezelf branden (Engels uitgesproken als "brenden") en als een merk neerzetten. Nadenken alsof je een product bent en marketingkennis op jezelf loslaten. Jezelf goed presenteren. Want dan kom je terecht op de goede werkplek. 

Ik kwam op deze gedachte door vandaag een boek te lezen. Daarin had de schrijver het erover dat we tegenwoordig geneigd zijn de pijn in ons leven te ontwijken. De pijn van de slechte relatie bedekken we door mooi weer te spelen voor de buitenwereld. Gezellig lachen naar elkaar en hand in hand lopen. Nee hoor, alles is goed!

Of de pijn van werkloosheid. Niet in staat zijn werkend te functioneren in het leven. Geen inhoud meer aan je werkend leven meer kunnen geven. Een sociaal netwerk missen doordat je thuis zit. 

Zo kennen we allemaal vormen van pijn die het gevolg zijn van onze eigen onvolmaaktheid. Soms door onszelf veroorzaakt (de slechte relatie die versterkt is door aandacht te geven aan een andere man of vrouw), soms door een ander (een werkgever die je de laan uit stuurt of de ziekte die je aan het bed gekluisterd houdt).

We zijn geneigd de pijn te ontlopen door mooi weer te spelen. Door het te ontkennen. Door er hard aan te werken. Door ons mooier te maken dan we zijn.

Maar de pijn gaat niet weg. Op een verlaten ogenblik komt de pijn van het leven om de hoek kijken. Is je lichaam weer op. Ben je nog steeds die werkloze. Is er weer een fikse ruzie die je onzeker maakt. 

Ook diepere pijnen kunnen ons doen lijden in ons leven. Die we nog verder hebben weg gestopt. Waar we helemaal met onze Photoshop mee aan de slag zijn gegaan. En zijn wij het zelf niet, dan hebben anderen dat wel voor ons gedaan. Het misbruik in je jonge jeugd dat door je vader werd weggestopt met "daar moeten we maar niet over praten". Het gevoel van onveiligheid bij een dronken vader die weer eens je moeder sloeg, waarop je moeder om de schone schijn hoog te houden vertelde dat ze van de trap was gevallen.

Hoe dieper de pijn, hoe ongelukkiger we ons voelen. En geluk is toch waar we in dit leven naar streven? En pijn maakt ons toch niet gelukkig? Dus Photoshop je het weg in de geneugten van het leven. Je shopt het weg. Je werkt het weg met een muur van muziek in je oren. Je werkt het weg met verslavingsmiddelen die zo'n heerlijke roes geven (maar de volgende dag zo'n vervelende nawerking). Je stopt het weg in veel en hard werken waardoor iedereen om je heen (behalve je gezin) je zo op de schouders klopt voor je harde werken. En elke vorm van pijn in je gezicht, elk rimpeltje, elk stukje grijs in je haar, werk je weg met een middeltje, een mooimakertje, een haarkleurtje, een heerlijke massage. Weg zijn de tekenen van zorg en pijn. Niets oud, gerimpeld, gepijnigd. Alles is weer mooi. Niets aan de hand. Uiterlijk mooi en onaantastbaar.

Maar ja, is dat leven, echt leven? De pijn blijft, hoe dan ook. Komt met golven door de bedekking heen. Je weet je geen raad. Hoe moet ik daar nou mee omgaan? Ik voel me zo ongelukkig, terwijl ik zoveel heb. En je kijkt om je heen en hoort alle succesnummers en -figuren blaten van geluk. Het kan niet bij ze op. Maar ja, ook die leven in deze samenleving die alleen gepimpte mensen naar voren schuift. Die modellen groot maakt die angstvallig slank een mooi van uiterlijk zijn. Daar kun jij met je pijn toch niet tegen op?

Het boek was geschreven voor christenen. En pleitte voor nieuwe openheid. Voor erkenning van de pijn. Voor kerken waarin mensen zich niet verschuilen met hun pijn, maar er eerlijk voor uit komen. Ik denk dat dit niet alleen voor de kerk, maar voor onze hele maatschappij geldt. Er is een grote behoefte aan mensen die niet weglopen voor de pijn, maar die de pijn van alledag onder ogen zien. Die oprecht en eerlijk zijn dat het leven wel degelijk pijn met zich mee brengt. Die laten zien dat ze de pijn onder ogen durven zien, er niet voor weg lopen en er eerlijk over durven zijn. 

Is het dat waarom Amsterdammers nu zo weglopen met hun doodzieke burgemeester? Die afgelopen zondag in Zomergasten durfde te erkennen ongeneeslijk ziek te zijn, maar niet weg te lopen in allerlei romantische bucketlist avonturen, maar zijn leven wil afronden in de functie waarin hij is benoemd. Gelukkig zijn er praatprogramma's waarin mensen eerlijk zijn over hun mislukkingen. Hun pijn durven te erkennen.

Maar wat zou het mooi zijn als er ruimte komt voor falen op allerlei niveaus. Waarin het werk niet meer alleen goed is als het succesvol is. Maar waarin de erkenning van de kunst van het falen (en daarmee de pijn die ermee gepaard gaat) onderdeel is van de bedrijfscultuur. 

Gelukkig, er zijn nu ook bedrijven die modellen met normale rondingen en uitstulpingen inzetten. Maar het is nog niet algemeen erkend. 

De pijn van het leven is er. Op allerlei niveaus. Sommigen hebben het heel kunstzinnig weggestopt, zodat je het niet ziet. Anderen weten er geen raad mee en komen in een crisis terecht. Maar zouden die crises niet kleiner worden, als iedereen erkent dat pijn bij het leven hoort en er normaal mee omgaat, in plaats van het angstvallig weg te stoppen, bang dat het ontdekt wordt. 

Een mens die zijn pijn onderkent en die ermee aan de slag gaat, wordt krachtiger. Zijn of haar leven wordt doorleefd. Je weet bij zo iemand dat die echt is en door het leven gevormd is. We zijn de oude wijsheid kwijtgeraakt door ons te richten op het bedekken van de pijn en ons te richten op de onschuld van de jeugd. Ook de ouderen die wijs zouden kunnen zijn, worden dwaas doordat zij zich overdreven verstoppen in hun gemaakte jeugdige onschuld. Een jeugdig voorkomen dat pijnlijk duidelijk maakt dat ze ouder zijn geworden, maar de pijn van het oud-zijn niet willen erkennen. De wijsheid van een oudere die de pijnen in het leven heeft aanvaard en doorleefd is een verademing. Eindelijk iemand die snapt hoe het leven in elkaar zit en die er niet voor weg vlucht.

Je bent mooi zoals je bent. De pijn in je leven heeft je gevormd. Je gemaakt zoals je nu bent. En dat is niet lelijk of afschrikwekkend. Ik pleit voor de schoonheid van het doorleefde leven. Weg met Photoshop, kom terug in het mooie, echte leven, waarin schoonheid van binnen zit en niet aan de buitenkant. Zullen we op zoek gaan naar die innerlijke schoonheid waarin pijn en blijdschap samen een plek hebben gekregen en er allebei mogen zijn?

Talent: vreugde en last

Ontdek je talent. Dan vind je vanzelf je eigen plek in deze samenleving en in je werk. Dat lijkt tegenwoordig wel het nieuwe idee.

Natuurlijk ben ik het daar ook mee eens, anders was ik geen coach geworden om mensen te helpen hun talent te ontdekken.

Maar je talent kan ook tegen je werken. Vreemd? Niet als je er langer over nadenkt. Iemand heeft veel talent om anderen te helpen. Heeft snel inzicht in wat iemand anders nodig heeft. En denkt al vooruit naar wat hij of zij kan doen om die nood te lenigen.

Maar dat talent kan je ook in de weg zitten. Want als je alleen maar bezig bent om anderen te helpen, wie ben je dan zelf nog? En je kunt ook als een last worden ervaren. Als je zonder te vragen steeds maar klaar staat om de ander te helpen, kan dat voor die ander ook vervelend worden.

Een ander voorbeeld. Iemand heeft het "route" talent. Zo iemand heeft zicht op welke route iemand anders of een organisatie moet nemen om de juiste weg in te slaan. Een heel mooi talent in een organisatie die de weg kwijt is of niet meer weet welke kant het op moet. Maar iemand met routetalent op de verkeerde plek, kan al heel snel als eigenwijs worden bestempeld. Deze mensen werken graag alleen en hebben een goed idee over hoe het moet. Maar ja, in een hiërarchische omgeving met een sterke leidinggevende zal zo'n talent niet zo snel naar boven komen en zal de getalenteerde persoon als lastig, eigenwijs, eigenzinnig worden bestempeld.

Talent inzetten moet dus ook gepaard gaan met de juiste plek vinden om dat talent op de goede manier te gebruiken. Daarvoor is ook nodig dat de organisatie oog heeft voor het talent van zijn medewerkers. Dit geldt natuurlijk net zo zeer voor vrijwilligersorganisaties. Voor die organisaties is het overigens lastiger om talent goed in te zetten dat leidinggevend is, zelf de route wil bepalen of pionierend is. Vraag aan dat soort organisaties is om plekken te creëren die ruimte geeft aan mensen met dat soort talent.

Dat betekent ook dat je moet open staan voor verrassingen. Soms zie je namelijk niet aan het uiterlijk af welk talent iemand heeft. Ik heb enkele mensen gecoacht met leidinggevende talenten. De eerste reactie: grote ogen en ongeloof. Ik? Leidinggevend? Nee, joh! Maar toen we er verder over doorpraatten, kwamen er situaties naar boven die inderdaad bevestigden dat zij wel degelijk dit talent bezaten.

Kijk, dan heb je latent wel dergelijk talent in je. Maar dan moet je het wel kunnen ontwikkelen. Dat vraagt bereidheid van de talentvolle persoon. Maar ook dat hij of zij op zoek gaat naar ervaring om het in de praktijk met vallen en opstaan te leren.

Talent. Je hebt het. Het kan een vreugde voor je zijn. Je kunt ervan genieten als je het daadwerkelijk kunt gaan inzetten. Maar als je op de verkeerde plek zit, kan je talent zich tegen je keren. Word je als vervelend en lastig ervaren. Dus: zoek en vind je talent en de plek die daarbij hoort!

Halina Reijn: enneagram 4 "Ik gedraag me zoals ik wil"

Afgelopen weekend stond er in de bijlagekrant bij De Gelderlander een interview met Halina Reijn.

Leuk van dergelijke interviews is om dingen te herkennen. Ook vanuit de persoonlijkheidstypering van het Enneagram.

Het artikel lezend zie ik vooral het type 4 naar voren komen. Sterk gericht op de eigen individualiteit. Heel erg bezig zijn met het eigen zijn en anders dan anders zijn.

Met haar documentaire De OK vrouw is ze volop in de belangstelling. Wat maakt dit nu uniek? Het feit dat ze een taboe over ongewenst kinderloosheid naar voren brengt. Dat heeft ze niet gewild. Maar is er zelf mee bezig waarom zij dat nu is. En in plaats van dit voor haar zelf te houden, brengt zij dit in de publiciteit.

Wat wil zij? "Ik stoor me niet aan regels of conventies, ik zeg wat ik denk, gedraag me zoals ik wil. En misschien is dat niet normaal."

Dat is mooi van het type 4. Ze zijn zelfbewust en individualistisch. Hebben de neiging hun anders zijn, hun verschil met anderen, te zien als zowel een gift als een vloek. Een gift, omdat dit hen verwijdert van diegenen die ze zien als op de een of andere manier "gewoon". Ze willen niet zijn zoals de gewone of burgerlijke mens. De 4 is toch heel anders dan zo'n burgerlijk type.
Maar ze ervaren het ook als een vloek, omdat dit hen zo vaak lijkt te verwijderen van de eenvoudiger manieren van geluk waar anderen zo gemakkelijk van lijken te genieten. Zoals dus in het geval van Halina een huisje-vriendje-kindje en daarin puur geluk ervaren.  Ook in haar werk geldt dat: "Ook in mijn werk laat ik mij niet hinderen door een burgelijke moraal. In mijn spel ben ik heel extreem en vol overgave."

Veel Enneagramtypen 4 komen niet verder dan zichzelf en zijn daarom vaak niet succesvol. Halina is dat wel. Ze heeft een drive die veel weg heeft van het type 3: de winnaar. Die er alles voor doet om te moeten winnen en daarvoor ook alles weg cijfert. Die combinatie helpt haar volgens mij. De diepte van het type 4 en het willen winnen van het type 3.

Interessant dat ze sommige typeringen voor type 3 absoluut niet ambieert. Zoals het constant bezig zijn met het eigen imago. "Bezig zijn met een geforceerd imago vind ik tijdverspilling. Het is fascinerend dat kwetsbaarheid, eerlijkheid en spontaniteit zoveel agressieve reacties teweeg kunnen brengen."

Wil je er meer van weten? Ik start in september een basistraining Enneagram. Geef je op!

  

Flyer Ken je eigen kracht (of zwakte)

Zo, eindelijk eens een flyer van mijn Ennagram coaching. Neem gerust contact op voor een introductie:

Tel. 06-17040029

E-mail: rickjansen.coach@gmail.com

 



Coaching: wat heb ik eraan?

Coaching is tegenwoordig hot! Overal kom je coaches tegen die coaching aanbieden op allerlei gebied. Maar: door de bomen zie je het bos niet meer.

Daarom even: terug naar het begin. Waarom coaching? Daarover las ik afgelopen zaterdag een interessant artikel in Nederlands Dagblad. Lees het hier.

Een aantal interessante quotes in het artikel over coaching:

Bram Beute, een coach met een praktijk in Zwartsluis ziet een verband tussen een groeiende vraag naar coaching en het wegvallen van plekken waar mensen echt luisteren. 'Behalve als je ervoor betaalt, blijkbaar.' Maar er is volgens hem nog iets aan de hand. 'Een honger naar verbinding. Mensen beseffen dat ze het alleen niet redden. Bij een coach willen ze leren contacten te leggen, kwetsbaarheid te tonen en in relaties te staan.'

Erik de Haan, hoogleraar Organisatie Ontwikkeling & Coaching aan de Vrije Universiteit, voegt daar een element aan toe. Hij ziet een bredere maatschappelijke ontwikkeling. 'De laatste jaren zijn er fundamentele veranderingen in communicatie, verbinding en verbondenheid, en de aard van werken.' Daar komt bij dat computers en netwerken delen van onze taken overnemen. 'Onze bijdrage aan de maatschappij wordt daardoor emotioneler en zingevender. Coaching helpt om over onze eigen emoties, persoonlijkheid en zingevingsproces te reflecteren, op een hoogstpersoonlijke manier.'

Beute: 'Ik definieer coaching als individuele begeleiding van iemand met een concreet doel of een leervraag, waarbij degene zelf regie houdt over zijn eigen ontwikkelproces. Dat gebeurt door luisteren, spiegelen en erkenning geven. Met als doel dat de coachee gaat zien hoe dingen anders kunnen.'

'De effectiviteit van coaching komt voort uit de coachrelatie. Een belangrijke conclusie uit onderzoek van de VU Amsterdam tussen 2011 en 2013 was dat het ging om de 'klik' tussen coach en coachee.
In een wetenschappelijk artikel van Erik de Haan, dat verschijnt in mei, schrijft hij dat 'helpende gesprekken' en 'begeleiding' effectief zijn. Maar ook dat nieuw onderzoek aantoont dat de zogenoemde klik veel minder belangrijk is dat werd gedacht. Er zijn twee zaken die het succes van een coachtraject sterk beïnvloeden: goede overeenstemming over de taken en over de doelen van coaching.'

'Maar een open houding is ook erg belangrijk in een goed coachingsgesprek', vult Yvonne Burger (deeltijdhoogleraar aan het Center for Executive Coaching van de Vrije Universiteit Amsterdam) aan.'De coachee moet zich begrepen voelen. Als hij een oordeel voelt bij de coach, stelt hij zich niet open, is er geen ruimte, dan moet je als coachee stoppen. Vaak heb je dat na één gesprek al door.'

Coaching begint dus bij een vraag, een probleem of een leervraag die je hebt of waar je mee zit. Je komt daar niet alleen uit. Je hebt iemand nodig die je daarbij helpt. Dat is de coach.

Het verschil met een hulpverlener is dat een coach gericht is op de hulpvrager (in coachingstermen "de coachee"). In hetzelfde artikel zegt Bram Beute daarover: 'In therapie is het de therapeut die de lijn trekt en het proces bepaalt. Bij coaching is de coachee veel meer aan zet.'

Dat is ook wat ik zelf terug hoor. Een coachee van mij vertelde na vijf sessies dat de coaching voor haar meer had betekend dan al die jaren hulpverlening. De reden? Hulpverleners nemen je als cliënt bij de hand en vertellen wat je moet doen. Maar daarmee wordt de oplossing niet van jezelf. Je wordt er geen eigenaar van. Ik stelde alleen vragen, waardoor zij zelf moest nadenken en zelf tot oplossingen kwam, waar ze nog nooit eerder op was gekomen.

Dat hoor ik vaak terug: "ik ben toch niet ziek, heb toch geen psycholoog nodig?" Een coach is dus geen hulpverlener. Hij is iemand die naast je staat. Die met je mee denkt. Die verbinding probeert te leggen en je als mens benaderd. Je bent geen cliënt, een probleemgeval, je bent mens met een probleem. En laten we wel wezen: wie is mens zonder problemen? Daarom kan iedereen een coach nemen en zie je ook dat hoger opgeleiden, managers, directeuren en politici een coach hebben.

Dus: kom over de brug en meld je aan als coachee! Mens, durf je problemen onder ogen te zien en ze zelf op te lossen. Met behulp van een coach!!!

Enneagram... Huh, watte?

Rick Jansen, Enneagram coach en trainer. Leuk. coach en trainer, dat is nog te begrijpen. Maar Enneagram, dat is al weer wat moeilijker... Even een tipje van de sluier voor jou.

Het enneagram is al heel oud. Het is een persoonlijkheidsleer. Volgens deze leer zijn er negen persoonlijkheidstypen, die elk weer anders omgaan met gebeurtenissen in het leven. Deze persoonlijkheidsleer wordt zoals hieronder afgebeeld: een cirkel met daarin een negenpuntige ster.

Elk punt van deze ster staat voor een persoonlijkheidstype.Voor ieder mens zijn alle onderdelen van het enneagram enigszins herkenbaar in het eigen leven, maar één type is dominant. Dit dominante type verklaart waarom ik mij op een bepaalde manier gedraag of een bepaalde kijk op de wereld heb.

Elk van de negen modellen kent een beschrijving van behoeftes, aannames en positieve en minder positieve drijfveren om situaties in het leven aan te gaan. Inzicht in het enneagram kan mensen helpen om zichzelf en anderen te begrijpen en ook te begrijpen waarom mensen op een bepaalde manier op elkaar reageren. Het enneagram geeft hulpmiddelen om naar persoonlijke groei te zoeken. 

De negen types zijn achtereenvolgens: 1. de perfectionist, 2. de helper (gever), 3. de doener (succesvolle werker, presteerder, performer), 4. de romanticus (individualist), 5. de waarnemer, 6. de loyalist (skepticus), 7. de optimist (levensgenieter), 8. de baas (leider) en 9. de bemiddelaar (vredestichter).

 Het woord enneagram stamt van het Griekse [ennea], dat 'negen' betekent en [grammos], dat voor 'punten' staat. Oorspronkelijk is het enneagram bedoeld als hulpmiddel voor zelfkennis, zelfverbetering en geestelijke groei.

Vanuit het enneagram ga je begrijpen waarom je reageert zoals je reageert. Want dat is soms lastig. Je denkt soms: waarom doe ik nou zo? Door het enneagram krijg je meer inzicht in de reacties die je van nature geeft.

(Dit is een vereenvoudigde weergave van een tekst op Katholieke Universiteit Leuven).

Wil je meer weten: ik geef korte, betaalbare trainingen over het enneagram, waarbij je in een groep in een dag de basis leert over het Enneagram.

Meer lezen?

De website van mijn docent (Willem Jan van de Wetering)

Voor christenen: Healing and Vision: Het Enneagram voor Christenen?

David Bowie: gevangen in zijn rollen

Nadat ik mijn vorige blog had geschreven, verscheen in De Volkskrant op 16 januari een artikel van filosoof Frank Meesters over het leven en werk van deze moderne artiest.

Interessant daarin is de typering die hij geeft van Bowie. Hij wilde koste wat het kost beroemd worden. En deed daar alles voor. Toen het Bowie niet lukte om beroemd te worden met zijn muziek, bedacht zijn vader, een PR-medewerker, een andere manier om de aandacht op hem te vestigen. Hij richtte het Genootschap ter Voorkoming van Wreedheid tegen Langharige Mannen op. Bowie, toen lang haar dragend, werd al snel uitgenodigd bij de BBC om zijn verhaal te kunnen doen. Toen hij enkele jaren later gevestigd was als muzikant knipte hij zijn haren af en liet ze rood verven, zijn nieuwe personage.

Een ander gegeven was wat Bowie zong in een van zijn nummers "I never lost control". Ik heb de controle nooit verloren. Hij hield de schijn op dat hij totale controle had over zijn leven. En zelfs over zijn naderende dood: niemand wist het en de zaterdag voor zijn dood bracht hij een nieuw album uit met allerlei toespelingen op zijn naderende einde. Zelfs het einde lijkt geregisseerd.

Een deel van zijn populariteit en zijn rolmodel voor in ieder geval twee generaties, is te vinden in dat laatste. Want wij leren tegenwoordig dag we rollen spelen. En we zoeken ernaar om onszelf een bruikbaar image te geven die een bepaalde rol versterkt. Sociale media versterken die neiging. Zijn we echt onszelf of maken we onszelf? 

Bowie was natuurlijk het schoolvoorbeeld van rolwisseling. De schrijver verhaalt hoe hij door de platen van zijn oudere broer veel albums van Bowie tegenkwam. En gefascineerd werd door de verscheidenheid van personages die hij tegenkwam. Waar andere muzikanten artiest werden door hun muziek, werd Bowie de artiest door het totaalaanbod. Zijn muziek en persoonlijkheid (de rol die hij speelde) maakten hem tot de totale artiest. Vandaar ook dat hij als een van de weinige artiesten succesvol was als acteur. 

Een van de laatste acties van Bowie was het uitbrengen van een musical "Lazarus". De regisseur, Ivo van Hove, was op de hoogte van Bowies naderende einde. Hij vertelde dat Bowie zich, nadat hij wist dat hij kanker had, krampachtig vastklampte aan het leven. Naast de musical en het nieuwe album Blackstar had hij alweer vijf nieuwe nummers opgenomen voor een nieuw album. Interessante conclusie van de filosofische schrijver was dat Bowie "slechts de schijn van totale beheersing kon wekken, maar die nooit daadwerkelijk had. Waarschijnlijk was zijn beste en meest constante personage de Bowie die de indruk wist te wekken altijd controle te hebben. Daarin was hij zo goed dat zelfs zijn eigen dood door hemzelf geregeld leek."

Wat mij het meest raakte was de conclusie dat als wij ons vergelijken met Bowie, met al onze rollen die wij onszelf opleggen in deze wereld, je uiteindelijk komt op de onvermijdelijke existentiële vraag: wie ben ik echt? "Ook wij raken verknoopt in de verschillende rollen die we spelen. De verplichting om je eigenleven vorm te geven, geeft juist geen controle, maar stress en een gevoel van controleverlies, terwijl we voor de buitenwereld blijven pretenderen alles in de hand te hebben."

Enneagram Coach? Ja, en nu?

Vrijdag ben ik geslaagd voor mijn opleiding Enneagram Professional Coach.

Leuk, denken veel van u. En nu?

Goede vraag!

Daarom even een korte toelichting.

Het komt soms voor in je leven dat je blijft steken. Dat je het gevoel hebt tegen een barrière op te lopen. Dat dingen niet meer zo gaan zoals je wilt. Je komt jezelf tegen en weet niet hoe je jezelf kunt veranderen.

Dat is het moment om een coach in te huren. Niet omdat je een psychologisch of psychiatrisch probleem hebt. Maar omdat je ergens mee zit, waar je niet uit komt. En geloof me: dat heeft iedereen! Of je nou een "probleem mens" bent of een dik betaalde directeur.

Een coach staat naast je om met je mee te kijken naar waar de problemen vandaan komen. Om eens dieper te kijken dan je neus lang is.

Of je uit de problemen komt? Dat hangt van je eigen inzet af. Een coach met een niet welwillende klant komt niet ver. Maar als jij je voor de volle honderd procent inzet, kom je echt heel ver.

Neem gerust eens contact op als je mij als coach wilt inhuren. Het eerste gesprek is gratis! Als je dan verder wilt gaan, maken we een redelijke prijsafspraak die op jouw portemonnee is afgestemd.

Je talent opgraven

Het is me zo vaak overkomen. Een geweldig idee. Moet ik gaan doen. Om vervolgens dat idee in mijn hoofd weer helemaal af te breken. "Wie wil dat nou?", "Dat heeft toch geen zin!", "Lekker belangrijk..."

Een paar jaar geleden kwam ik voor het eerst in contact met een coach. "Ik mankeer toch niets meer", dacht ik, met in mijn achterhoofd de psychologen en psychiaters uit mijn verleden. 

Maar wat een verademing toen ik in een coachsessie terecht kwam. Ik mocht mezelf doorlichten. Niet als probleem. Maar als mens. Waarom doe ik de dingen die ik doe?

Zo kwam ik ook terecht bij mijn afbreekgedrag. Ik werd me bewust van dat gedrag. Ik merkte dat ik er last van had. Het was een barrière die ik mezelf had opgelegd. "Ga nu eens stappen zetten om je ideeën in de praktijk te brengen" was een opdracht. En tot mijn verbazing werd een idee dat ik me had voorgenomen uit te voeren een succes. 

Ik had voor het eerst mijn creatieve talent ingezet en er uitvoering aan gegeven. Wat een blijdschap om iets wat je graag wilt uit te voeren.

Mijn nieuwste idee is om zelf coach te zijn. Om weer andere mensen te helpen zichzelf en hun talenten te ontdekken. Want reken maar dat er nog veel mensen zijn die met hun talent onder de arm door het leven gaan. Ze willen graag zinvol bezig zijn. Maar kennen hun talenten niet. Die talenten zijn er al, ze moeten alleen ontdekt worden. Ze moeten naar de oppervlakte komen. Ze moeten worden opgegraven.

Daar wil ik graag bij helpen. 

Verborgen talent verdient het te worden ontdekt - ook bij jou

Diep verborgen ligt talent. Ga ernaar op zoek!

Narcistische talentjes

Toen ik laatst met de leerkracht van mijn zoontje een tienminutengesprek voerde, hoorde ik mezelf zeggen: 'Hij is écht heel bijzonder', waarna ik hem uitvoerig vertelde over de speciale kwaliteiten van mijn eerstgeborene en welke aanpak hij nodig had om de Citoscores hoog te houden. Opeens zag ik mezelf door de ogen van de meester. 'Daar heb je er weer zo een. Zo'n moeder die denkt dat haar kind geweldig is.'

Zo begint een artikel dat op 25 april verscheen in De Volkskrant. Met als titel "waarom onze kinderen narcistjes worden". Hoezo? Veel ouders zijn alleen maar bezig hun kinderen te complimenteren. Ze doen het zo goed. Ze hebben zoveel talent. Gewèldig: mijn kind, de getalenteerde. Maar doordat hij alleen maar complimentjes krijgt, gaat het kind daadwerkelijk geloven dat hij ook echt een speciaal kind is. Dat zorgt er uiteindelijk voor dat kinderen die zo worden opgevoed narcistisch worden. Het hele leven draait om het kind met talent. 

Het ontdekken van talent is mooi. Maar het kan ook overdreven worden. Ik hoor van kinderen die overspannen worden van alle leuke dingen die het moet doen: sporten, muziek, of andere vrijetijdsverplichtingen waar de ouders van vinden dat het kind het moet doen om uit te vinden of het er talent voor heeft.

Er moet ook ruimte zijn voor falen. Om kinderen nare dingen te laten mee maken. Want talent wordt ontdekt door zowel positieve als negatieve ervaringen. Een voetbaltalentje dat nooit vervelende dingen heeft meegemaakt, wordt een over het paard getilde volwassene. Kijk ook maar eens naar al die kindsterretjes die zo leuk en lief waren als getalenteerd kind. De Olson zusjes, Miley Cyrus: volwassenen zonder ruggegraat. 

Geef kinderen een gewoon leven. Met vallen en opstaan. Getalenteerd, zeker. Maar ook zeer getalenteerde kinderen hebben gezonde sturing en ondersteuning nodig. Ouders die hun kinderen een gezond zelfbeeld meegeven. Die hen coachen om het leven aan te kunnen. Want je kunt niet het eeuwige talent blijven.

The Voice of Holland en talentcoaching

Ze zingen tegen de rug van drie coaches. Zang is hun talent. Ze weten dat. Of zijn er zelf in ieder geval van overtuigd. Daarin ondersteund door familie en vrienden. Die klappen en juichen mee als hun geliefde zingt tegenover de rug van de coaches.

De coaches moeten uitvinden of de zanger ook daadwerkelijk talent heeft voor zingen. Zij hebben ervaring met muziek en de muziekbusiness. En weten waaraan talent moet voldoen. De vraag is dan ook: is het daadwerkelijk talent dat daar staat te zingen, of staat er iemand fraai te zingen zonder talent.

De miljoenen kijkers zijn eigenlijk allemaal coaches. Ze kijken en beoordelen mee of de zanger ook daadwerkelijk talent heeft. Ze juichen mee als een coach omdraait. Of zijn verbaasd als geen enkele coach zich heeft omgedraaid aan het einde van het lied.

Talent moet ontdekt worden. Als sinds jaar en dag draaien in ons land talentprogramma's. Met hetzelfde doel. Het ontdekken van het talent in ons land. Alle zangers en zangeressen zijn er ten volle van overtuigd dat ze talent hebben. Vooral Idols was populair vanwege het afserveren van mensen die geen talent op dit gebied hadden. Sommigen waren er heilig van overtuigd dat ze het talent wel bezaten. Die werden op niet mis te verstane bewoordingen duidelijk gemaakt dat ze dìt talent niet hadden.

Het tweede deel van de talentprogramma's is steevast het coachen van de talenten. De ruwe bolster moet namelijk verfijnd worden. Je zou dan ook kunnen zeggen dat die talentprogramma's eigenlijk meer coachprogramma's zijn. Het talent dat aan het begin goed te horen was, is aan het einde door de coaching uitgegroeid tot een beginnend performer die in staat is de harde muziekwereld in te gaan.

Talent coachen, zoals ik dat voor ogen heb, is in feite niet anders. Het begint met het ontdekken van de eigen talenten. De test die de deelnemer doet is in wezen de auditie van de zanger. Met dat verschil dat de coach al is omgedraaid. Samen gaan deelnemer en coach op zoek naar de talenten van de deelnemer. En in dit geval is er nooit een "dat heb je niet", want: iedereen heeft een of meerdere talenten!

Na de ontdekkingstocht en de herkenning van de deelnemer wat zijn (of haar, maar om het leesbaar te houden, hou ik het hier op de mannelijke kant) talenten zijn, gaat het verder. Dan wordt de deelnemer door de coach gecoacht om te zien waar en op welke manier hij die talenten kan gaan inzetten. Hij gaat begrijpen op welke plekken die talenten gebruikt kunnen gaan worden. En welke opleidingen daarvoor nodig zijn.

Het is jammer dat de talentenshows zich zo beperken tot de show- en sportwereld. Daardoor kan het idee ontstaan dat als je die talenten niet bezit, je helemaal geen talenten hebt. Neem van mij maar aan: iedereen heeft talenten! Het is alleen zaak ze te ontdekken. En ermee te gaan leren werken.

Vandaar mijn motto:

Ontdek je plekje